Hier vind je informatie over heden en verleden van de homohoreca in Leiden:

Café: De Roze Beurs

Disco: COC De Kroon

Evenement: Pride Leiden

Meer: Geschiedenis · Links

Tijdens Leidens Ontzet (2 & 3 oktober) is er traditiegetrouw een feest rondom homocafé De Roze Beurs aan de Oude Singel.



Op 25 september 2021 vond de eerste Queer Pride March plaats, georganiseerd door het Queer Activisme Collectief van Leiden Pride. De activiteiten van deze groep werden echter in augustus 2022 al weer gestaakt.



In 1983 werd de Roze Zaterdag in Leiden gehouden en rond dat jaar was er ook een Roze Lente-festival in de Waag.

van de homohoreca in Leiden


De eerste homo-organisatie in Leiden was de in 1968 opgerichte Leidse Studenten Werkgroep Homosexualiteit (LSWH), die al snel begon met het organiseren van zogenoemde integratiefeesten, waarop homo- én heterojongeren welkom waren.

Omdat deze feesten openlijk aangekondigd werden en voor iedereen toegankelijk waren werden het gelegenheden waar geëmancipeerde homo's en ruimdenkende hetero's elkaar makkelijk konden ontmoeten.

Na de opheffing van de LSWH in 1970 werden deze feesten in jongerensociëteit Miks (later: Mix) aan de Breestraat 66 voortgezet door de Leidse Werkgroep Homoseksualiteit (LWH). Sociëteit Miks was in 1970 opgericht door de stichting Ruimte, die eind jaren zestig in nog drie andere steden speciale homojongerensociëteiten had geopend.

In 1974 betrok de LWH een pand aan de Nieuwe Rijn 20a, waar ook een vrouwencafé kwam. In 1976 werd vervolgens de groep Lesbische Vrouwen Leiden (LVL) opgericht. In 1980 kreeg de LWH zijn eerste eigen pand aan de Caeciliastraat 18, waar ook de LVL haar bijeenkomsten hield.




In 1985 werden de LWH en de LVL omgevormd tot afdelingen van het landelijke COC en verhuisden naar de voormalige jeneverfabriek De Kroon aan de Langegracht 65. Dit pand ging fungeren als een sociëteit met onder meer een bar en een dancing, maar het COC organiseerde er aanvankelijk ook politieke fora waar openlijk homoseksuele politici aan deelnamen.*


Commerciële homocafés

Het eerste zelfstandige homocafé in Leiden was De Klikspaan aan de Langebrug 93. Het was in 1974 of '75 geopend door homo-activist en mede-oprichter van de LWH Henk van Putten, die al sinds 1971 maandelijkse huiskamerbijeenkomsten onder de naam "Open Huis" had georganiseerd in zijn eigen woning aan de Oude Singel. De Klikspaan verhuisde later naar de Doelensteeg 11, waar ook gedanst kon worden, en sloot medio jaren tachtig.




Ondertussen was Bert Jansen in januari 1980 begonnen met het heterovriendelijke homocafé Odessa aan de Hogewoerd 18. In 1998 was echter alleen de donderdag nog voor homopubliek en uiteindelijk werd het steeds meer een reguliere studentenkroeg. Odessa sloot per 1 januari 2020 definitief zijn deuren.




Eind jaren tachtig en begin jaren negentig werd Huis De Bijlen aan de Morsstraat 60 als homobar vermeld en niet veel later zat aan de Beestenmarkt homocafé Veronica, dat in november 1992 gesloten werd.

In 2002 werd het al uit 1636 stammende café De Beurs aan de Oude Singel 128 omgevormd tot homocafé en omgedoopt tot De Roze Beurs, dat sindsdien de enige Leidse homozaak naast COC De Kroon is.

---

Memorabilia: Leiden @ Historypin

Agnes van Steen: Wandelen langs veertig jaar Leidse homobeweging (1968-2008)

Leiden in Lust: Wandeling langs de roze kant van Leiden (1983)


Nieuws- en achtergrondartikelen:

GayNews.nl: Heropening van COC Leiden's bar en nachtclub De Kroon (2024)

Winq: Dit zijn de gay hotspots van Zuid-Holland (2019)

RozeGolf.net: Onderscheiding voor uitbater homokroeg Odessa in Leiden (2019)

Sleutelstad.nl: Mede-oprichter COC Leiden overleden (2010)