Leiden
Hier vind je informatie over heden en verleden van de homohoreca in Leiden:
Café: De Roze Beurs
Disco: COC De Kroon
Evenement: Pride Leiden
Meer: Geschiedenis · Links
Bijgewerkt: 28-12-2023
Houd er rekening mee dat veel zaken op maandag, dinsdag en woensdag gesloten zijn. Check de website of social media van een zaak voor actuele info.
C A F É
De Roze Beurs
Waar anders heel gewoon is....
Oude Singel 128
2312 RG Leiden
Sinds 2002
Openingstijden: (onder voorbehoud)
- Weekenden: 19.00 - 02.00 uur
- Weekdagen: 19.00 - 01.00 uur
- Weekenden: 19.00 - 02.00 uur
- Weekdagen: 19.00 - 01.00 uur
D I S C O
COC De Kroon
The most straightfriendly place in Leiden
Langegracht 65
2312 NW Leiden
Sinds 1985
Openingstijden: (onder voorbehoud)
- Zaterdag: 22.00 - 03.00 uur
- Zaterdag: 22.00 - 03.00 uur
E V E N E M E N T E N
Pride Leiden
Pride Leiden is voor iedereen
Begin september
Diverse locaties
Sinds 2023
Na een Queer Pride March in september 2021 vond op 2 september 2023 de eerste editie plaats van Pride Leiden, met een kleine botenparade, een buitenevenement op de Beestenmarkt en een eindfeest in poppodium De Nobel.
Tijdens Leidens Ontzet (2 & 3 oktober) is er traditiegetrouw een feest rondom homocafé De Roze Beurs aan de Oude Singel.
Op 25 september 2021 vond de eerste Queer Pride March plaats, georganiseerd door het Queer Activisme Collectief van Leiden Pride. De activiteiten van deze groep werden echter in augustus 2022 al weer gestaakt.
In 1983 werd de Roze Zaterdag in Leiden gehouden en rond dat jaar was er ook een Roze Lente-festival in de Waag.
V E R L E D E N
Geschiedenis
van de homohoreca in LeidenDe eerste homo-organisatie in Leiden was de in 1968 opgerichte Leidse Studenten Werkgroep Homosexualiteit (LSWH), die al snel begon met het organiseren van zogenoemde integratiefeesten, waarop homo- én heterojongeren welkom waren.
Omdat deze feesten openlijk aangekondigd werden en voor iedereen toegankelijk waren werden het gelegenheden waar geëmancipeerde homo's en ruimdenkende hetero's elkaar makkelijk konden ontmoeten.
Na de opheffing van de LSWH in 1970 werden deze feesten in jongerensociëteit Miks (later: Mix) aan de Breestraat 66 voortgezet door de Leidse Werkgroep Homoseksualiteit (LWH). Sociëteit Miks was in 1970 opgericht door de stichting Ruimte, die eind jaren zestig in nog drie andere steden speciale homojongerensociëteiten had geopend.
In 1974 betrok de LWH een pand aan de Nieuwe Rijn 20a, waar ook een vrouwencafé kwam. In 1976 werd vervolgens de groep Lesbische Vrouwen Leiden (LVL) opgericht. In 1980 kreeg de LWH zijn eerste eigen pand aan de Caeciliastraat 18, waar ook de LVL haar bijeenkomsten hield.
Het pand aan de Nieuwe Rijn 20a in 1975, waar op de bovenverdieping,
naast hulpverleningsorganisatie Release, de LWH gehuisvest was.
naast hulpverleningsorganisatie Release, de LWH gehuisvest was.
Foto: Erfgoed Leiden en Omstreken
Inkleuring: MyHeritage/DeOldify
Inkleuring: MyHeritage/DeOldify
Klik ter vergroting
In 1985 werden de LWH en de LVL omgevormd tot afdelingen van het landelijke COC en verhuisden naar de voormalige jeneverfabriek De Kroon aan de Langegracht 65. Dit pand ging fungeren als een sociëteit met onder meer een bar en een dancing, maar het COC organiseerde er aanvankelijk ook politieke fora waar openlijk homoseksuele politici aan deelnamen.*
Commerciële homocafés
Het eerste zelfstandige homocafé in Leiden was De Klikspaan aan de Langebrug 93. Het was in 1974 of '75 geopend door homo-activist en mede-oprichter van de LWH Henk van Putten, die al sinds 1971 maandelijkse huiskamerbijeenkomsten onder de naam "Open Huis" had georganiseerd in zijn eigen woning aan de Oude Singel. De Klikspaan verhuisde later naar de Doelensteeg 11, waar ook gedanst kon worden, en sloot medio jaren tachtig.
Homocafé De Klikspaan aan de Langebrug 93, hier in 1975
Foto: Erfgoed Leiden en Omstreken
Inkleuring: MyHeritage/DeOldify
Inkleuring: MyHeritage/DeOldify
Klik ter vergroting
Ondertussen was Bert Jansen in januari 1980 begonnen met het heterovriendelijke homocafé Odessa aan de Hogewoerd 18. In 1998 was echter alleen de donderdag nog voor homopubliek en uiteindelijk werd het steeds meer een reguliere studentenkroeg. Odessa sloot per 1 januari 2020 definitief zijn deuren.
Homocafé Odessa aan de Hogewoerd 18, hier in 1993
Foto: Erfgoed Leiden en Omstreken
Inkleuring: MyHeritage/DeOldify
Inkleuring: MyHeritage/DeOldify
Klik ter vergroting
Eind jaren tachtig en begin jaren negentig werd Huis De Bijlen aan de Morsstraat 60 als homobar vermeld en niet veel later zat aan de Beestenmarkt homocafé Veronica, dat in november 1992 gesloten werd.
In 2002 werd het al uit 1636 stammende café De Beurs aan de Oude Singel 128 omgevormd tot homocafé en omgedoopt tot De Roze Beurs, dat sindsdien de enige Leidse homozaak naast COC De Kroon is.
Bronnen:
- Agnes van Steen: Wandelen langs veertig jaar Leidse homobeweging (1968-2008), een inleiding, in: Jaarboek Dirk van Eck, Leiden 2010.
- Sleutelstad: Mede-oprichter COC Leiden overleden (2010)
- Spartacus International Gay Guide, Berlin 1988, p. 615 en 1991, p. 600.
- Advertentie in de collectie Gay & Lesbian Nightlife in the Netherlands op Historypin.org.
- Roze Golf: Onderscheiding voor uitbater homokroeg Odessa in Leiden (2019)
- Agnes van Steen: Wandelen langs veertig jaar Leidse homobeweging (1968-2008), een inleiding, in: Jaarboek Dirk van Eck, Leiden 2010.
- Sleutelstad: Mede-oprichter COC Leiden overleden (2010)
- Spartacus International Gay Guide, Berlin 1988, p. 615 en 1991, p. 600.
- Advertentie in de collectie Gay & Lesbian Nightlife in the Netherlands op Historypin.org.
- Roze Golf: Onderscheiding voor uitbater homokroeg Odessa in Leiden (2019)
Links
Memorabilia: Leiden @ Historypin
Agnes van Steen: Wandelen langs veertig jaar Leidse homobeweging (1968-2008)
Leiden in Lust: Wandeling langs de roze kant van Leiden (1983)
Nieuws- en achtergrondartikelen:
GayNews.nl: Heropening van COC Leiden's bar en nachtclub De Kroon (2024)
Winq: Dit zijn de gay hotspots van Zuid-Holland (2019)
RozeGolf.net: Onderscheiding voor uitbater homokroeg Odessa in Leiden (2019)
Sleutelstad.nl: Mede-oprichter COC Leiden overleden (2010)
Links
Handige en interessante links over:
- Nederlandse homohoreca
- Buitenlandse homohoreca
+ Diverse LHBT-links
Websites over de homohoreca in Nederland:
Steden:
- Homohoreca Amsterdam
Gidsen:
- Nighttours: Netherlands
- Queer In The World: Netherlands
- GayTravelr: Netherlands
- Saunas4men: Nederland
Agenda's:
- GeenFlikkerTeDoen
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: LGBT Nightlife
Ervaringen:
- Winq: Eerste keer gaybar
Memorabilia:
- Gay & Lesbian Nightlife
- LGBTQI+ Buttons
Geschiedenis:
- Rotterdamse Roze Kaart
- Roze Geschiedenis Nijmegen
- IHLIA: With Pride
- Homo-emancipatie in Nederland
- Gay & Night Magazine 2006-2016
- Homohoreca Amsterdam
Gidsen:
- Nighttours: Netherlands
- Queer In The World: Netherlands
- GayTravelr: Netherlands
- Saunas4men: Nederland
Agenda's:
- GeenFlikkerTeDoen
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: LGBT Nightlife
Ervaringen:
- Winq: Eerste keer gaybar
Memorabilia:
- Gay & Lesbian Nightlife
- LGBTQI+ Buttons
Geschiedenis:
- Rotterdamse Roze Kaart
- Roze Geschiedenis Nijmegen
- IHLIA: With Pride
- Homo-emancipatie in Nederland
- Gay & Night Magazine 2006-2016
Homocafé Kalff in Utrecht tijdens
een herdenking van homodisco
De Roze Wolk (1982-2006)
(klik ter vergoting)
een herdenking van homodisco
De Roze Wolk (1982-2006)
(klik ter vergoting)
Websites over homohoreca in het buitenland:
Steden:
- Queer Berlin
Straten & buurten:
- Canal Street, Manchester
- Le Marais, Paris
- Hell's Kitchen, New York City
- Church-Wellesley, Toronto
- Village, Montréal
Gidsen:
- GayBars.eu
- Gay Travel Guide Europe
- Queer Europe
- Gay Cities
- Pinksider
- The Gay Passport
- Queer In The World
- Gay Out
- GayTravel
- Travel Gay
- GayTravelr
- Saunas4men
Agenda's:
- Gay Events Belgium
- IGLTA: Pride Calendar
- Gay Pride Calendar
- GayPrides.com
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: Gay bars
Buttons:
- LGBTQI+ Buttons
T-Shirts:
- Wearing Gay History
- Throwback Gay Bar T-Shirts
Geschiedenis:
- Wikipedia: Homohoreca
- Brussels Almanack Dykes
- Molly Houses in 18th century London
- Lost LGBT Scene Project
- Pride of Place: Meeting & Socialising
- OUTgoing New York City
- San Francisco Gay History
- The Lesbian Bar Project
- GayBarchives
- LGBT History Suriname
- Queer Berlin
Straten & buurten:
- Canal Street, Manchester
- Le Marais, Paris
- Hell's Kitchen, New York City
- Church-Wellesley, Toronto
- Village, Montréal
Gidsen:
- GayBars.eu
- Gay Travel Guide Europe
- Queer Europe
- Gay Cities
- Pinksider
- The Gay Passport
- Queer In The World
- Gay Out
- GayTravel
- Travel Gay
- GayTravelr
- Saunas4men
Agenda's:
- Gay Events Belgium
- IGLTA: Pride Calendar
- Gay Pride Calendar
- GayPrides.com
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: Gay bars
Buttons:
- LGBTQI+ Buttons
T-Shirts:
- Wearing Gay History
- Throwback Gay Bar T-Shirts
Geschiedenis:
- Wikipedia: Homohoreca
- Brussels Almanack Dykes
- Molly Houses in 18th century London
- Lost LGBT Scene Project
- Pride of Place: Meeting & Socialising
- OUTgoing New York City
- San Francisco Gay History
- The Lesbian Bar Project
- GayBarchives
- LGBT History Suriname
Diverse LHBT-links:
Websites:
- Gaykrant · GayNieuws · GaySite
- Expreszo · Zij aan Zij
- Queer Nederland
Tijdschriften:
- Gay News · Winq · The Gay Issue
- Hello Gorgeous
Radio:
- Roze Golf · PinQradio
Boeken & Films:
- Vrolijk · Savannah Bay
Kunst:
- Galerie MooiMan
Archieven:
- IHLIA LGBTI Heritage
- Lesbisch Archief Nijmegen
- Transgendermuseum
- Gaykrant · GayNieuws · GaySite
- Expreszo · Zij aan Zij
- Queer Nederland
Tijdschriften:
- Gay News · Winq · The Gay Issue
- Hello Gorgeous
Radio:
- Roze Golf · PinQradio
Boeken & Films:
- Vrolijk · Savannah Bay
Kunst:
- Galerie MooiMan
Archieven:
- IHLIA LGBTI Heritage
- Lesbisch Archief Nijmegen
- Transgendermuseum