Hier vind je informatie over heden en verleden van de homohoreca in Enschede:

Café: Stonewall

Dansfeest: MIAUW

Evenementen: Night of Pride · Regenboogdagen

Meer: Geschiedenis · Links

In 1987 en 2004 werd de Roze Zaterdag in Enschede gehouden.

van de homohoreca in Enschede


Enschede is met name bekend geworden door homo-uitgaanscentrum 't Bölke (1972-2021), waarmee de stad een centrumfunctie voor heel oost-Nederland kreeg en in de hoogtijdagen in totaal vier tot vijf homozaken tegelijkertijd telde.


Uitgaanscentrum 't Bölke

't Bölke (Twents voor "stiertje") was niet alleen de bekendste, maar waarschijnlijk ook de eerste homozaak van Enschede. Oorspronkelijk was het een heterodancing, die in 1972 werd overgenomen door Frans van der Slikke en Henk de Jong, die er een homozaak van maakten.

Medio jaren '80 verkochten Van der Slikke en De Jong 't Bölke weer en openden in 1989 aan de Walstraat 11 homocafé Le Papillon dat eind jaren '90 nog bestond.




't Bölke was na de verkoop nogal ingezakt en na enkele andere exploitanten werd de zaak in 1990 overgenomen door Frans Loohuis en Hans Oude Heuvel. Middels een algehele verbouwing maakten zij er een moderne homodisco van die op 26 april 1991 heropend werd. Vanwege strengere eisen op het gebied van geluidsoverlast moest de zaak binnen een jaar echter al weer dicht.

Loohuis en Oude Heuvel verplaatsten 't Bölke toen naar een iets verderop gelegen pand aan de Molenstraat 6-8, waar voorheen heterodiscotheek Ohio zat. Op deze locatie realiseerden zij een groot homo-uitgaanscentrum dat naar verluidt als enige in Europa een discotheek, meerdere bars en een sauna omvatte.




't Bölke trok niet alleen bezoekers uit noord- en oost-Nederland, maar ook uit de Randstad en het nabijgelegen Duitsland. Befaamd waren de themafeesten met als absoluut hoogtepunt de jaarlijkse schuimparties. Sinds de Roze Zaterdag in 2004 in Enschede gehouden was, werd bovendien elk jaar op de Oude Markt het Bölke Open Air-feest georganiseerd.

Zoals bij veel homozaken liep uiteindelijk ook bij 't Bölke het aantal bezoekers langzaamaan terug en ging het uitgaanscentrum zich na 2010 meer op algemeen publiek richten - alleen het saunagedeelte bleef nog wel specifiek voor homo's. Mede als gevolg van de coronacrisis werden zowel de club als de sauna van 't Bölke in juni 2021 definitief gesloten.




Meer homozaken

Door het succes van 't Bölke openden in Enschede al snel andere homozaken. Zo waren er in 1975 reeds drie andere uitgaansgelegenheden, namelijk café De Springstal aan de Noorderhagen 53, de Centrum Bar eveneens aan de Noorderhagen, terwijl het COC een eigen disco/clubruimte had aan de Haaksbergerstraat 4 en later op nr. 60.

In de jaren '80 zat aan de Oldenzaalsestraat 105 homocafé 't Spoortje, dat in 1987 heropende aan de Parallelweg. In hetzelfde jaar had COC-afdeling Twente-Achterhoek de Stichting Huisvesting Homobeweging Twente (S.H.H.T.) opgericht waarmee een pand aan de Walstraat 12-14 werd aangekocht. Daar opende in 1989 gay café Stonewall, dat nog altijd door vrijwilligers gerund wordt.

In 1991 bevond zich aan de Oldenzaalsestraat 103 ook een andere homodisco onder de naam Bergerac, terwijl een paar jaar later op de oorspronkelijke locatie van 't Bölke aan de Molenstraat 22 danscafé For You opende, dat het tot eind 2010 volhield.




Andere Enschedese homobars waarvan alleen de naam bekend is waren Farao, Big Apple en Baccara. Op de oude locatie van De Springstal aan de Noorderhagen 53 zat in 1991 homocafé Harry's en in de jaren '80 en '90 trok ook café De Poort van Kleef aan de Oude Markt 19 homobezoekers.

Later waren er nog de Night Shift en Rons Gaybar aan de Deurningerstraat en café De Hofhouding aan de Stadsgravenstraat 16. Na de sluiting van danscafé For You eind 2010 en van de sauna van 't Bölke in 2021, is Stonewall het enige overgebleven homocafé in Enschede.

---

Memorabilia: Enschede Gay & Lesbian Nightlife

Zie ook: Happy days in de jaren 80


Nieuws- en achtergrondartikelen:

- InDeBuurt.nl: Mark van café Stonewall: ‘Zolang homo het meestgebruikte scheldwoord is, is er werk aan de winkel’ (2021)

- Gaykrant.nl: Uitgaanscentrum ’t Bölke in Enschede definitief gesloten (2021)

- Tubantia.nl: Einde van een tijdperk: ’t Bölke in Enschede sluit definitief de deuren (2021)

- Tubantia.nl: ’t Bölke sluit, maar herinneringen blijven: ‘Stond Hans Klok in de keuken te goochelen, zakte een forse travestiet bijna door de vriezer’ (2021)

- RTV Oost: Discotheek 't Bölke in Enschede sluit na ruim dertig jaar de deuren (2021)

- GayNews.nl: ’t Bölke Veertig jaar (2012)

- Tubantia.nl: Enschede Opent Roze niet vervolgd (2010)

- Winq.nl: GAY.NL gaat stappen! Enschede (2009)

- Tubantia.nl: 't Bölke: Al 35 jaar een paradijs voor homo's (2008)

- GayNews.nl: 't Bölke: voor elk wat wils onder één dak (2004)