Hier vind je informatie over heden en verleden van de homohoreca in Den Haag:

Cafés: 't Achterom · COC Café · De Landman · De Vink

Cruisebar: The Boss

Dansfeesten: De Boot · Manjefiek · Rainbow Festival

Evenement: Pride The Hague

Bijeenkomsten: Queer aan Zee

Meer: Geschiedenis · Links

In 2009 werd de Roze Zaterdag in Den Haag gehouden.

van de homohoreca in Den Haag


In 's Gravenhage waren er begin 18e eeuw al een paar zogeheten lolhuizen waar homoseksuele mannen elkaar ontmoetten en voor al dan niet seksuele contacten met elkaar afspraken. Dit betrof de herberg annex koffiehuis Hof van Holland en de woningen van Pieter Schouten en Cornelis Simonis, zo bleek tijdens de sodomieprocessen in 1730-1731.¹ Of homomannen ook in de 19e eeuw nog in specifieke herbergen of cafés samenkwamen is niet bekend.




Begin 20e eeuw ontmoetten vele "menschen die zoo zijn", zowel uit Den Haag als uit de rest van het land, elkaar onopvallend in de cafés van de bekende hotels Central aan de Lange Poten 24-28, Victoria aan de Spuistraat 16 en De Nieuwe Doelen aan het Plein 6-7. Daar werden ze jarenlang getolereerd totdat velen van hen in de loop van 1918 van de kelner een briefje kregen met de mededeling dat hun aanwezigheid niet langer op prijs werd gesteld.²




Het interbellum

In 1921 waren bij de Haagse zedenpolitie geen specifieke homozaken bekend, maar in de jaren dertig kwamen er diverse cafés in de straatjes rond de Passage, de winkelgalerij waar homomannen al langer kwamen flaneren om discreet contact te maken.³

Een centrum voor lesbische vrouwen was café Klein Lacaté aan de Hoefkade 2c dat in de jaren dertig door twee lesbiënnes gerund werd en in 1944 nog bestond. Twee andere lesbische vrouwen genaamd Pop en Do hadden een café aan de Gortstraat 10 dat naar henzelf genoemd werd en waar homo's ook nog bleven komen nadat de zaak in 1940 door een echtpaar was overgenomen.³

Do was rond 1941 een nieuw café aan de Korte Houtstraat 14a begonnen, waar naast prostituées ook wel "homosexueelen en hun aanhang" kwamen, althans volgens de zedenpolitie. Sinds de jaren dertig gingen homo's bovendien onopvallend naar Martin's Cafetaria aan de Spuistraat 39, cafetaria Dixy aan het Spui 26 en hotel-café-restaurant Dyjers op het Buitenhof. Beide laatste zaken werden echter geëxploiteerd door NSB-ers, zodat men ze na 1940 ging mijden.³




De Duitse bezetting

Tijdens de Duitse bezetting waren homoseksuele handelingen tussen volwassenen strafbaar, maar de SS liet de opsporing grotendeels over aan de Nederlandse politie, die echter andere prioriteiten stelde. Daardoor bleven homozaken vrijwel ongemoeid, zoals het café van Schoen aan het Achterom 44, waar in 1944 "altijd voor het merendeel homosexuelen waaronder leden van de Duitsche Weermacht, Duitschers en Nederlanders" kwamen.³

In 1944 werd ook de Triumphbar aan de Kettingstraat 4-6, waar tot dan toe vooral prostituées kwamen, door eigenaresse 'Ouwe Miep' omgevormd tot homobar. Dit werd in de jaren vijftig een van de populairste homozaken van Den Haag.³ De Triomf Bar sloot uiteindelijk in januari 2017 definitief zijn deuren, waarmee de zaak maar liefst 72 jaar heeft bestaan en daarmee de op twee na langstbestaande homobar van Nederland was.




Het Trefcentrum HIG-COC

Op 7 januari 1947 werd door lezers van het homorechten-tijdschrift Levensrecht de Louis Couperus-vereniging opgericht. Deze vereniging werd in 1949 omgevormd tot de Haagse afdeling van het C.O.C. die echter tot ver in de jaren zestig moeite had om een vaste sociëteitsruimte te vinden waar liefst ook gedanst kon worden.⁴

Omdat jongeren onder de 21 vanwege art. 248bis niet bij het COC werden toegelaten, richtte de stichting Ruimte eind jaren zestig in vier steden aparte homojongerensociëteiten op. In Den Haag gebeurde dat in 1969 onder de naam en op het adres Laan 28. Deze sociëteit werd echter in 1970 al weer gesloten, waarna in 1971 de Haagse Interaksie Groep Homofiele Jongeren (HIGH) werd opgericht.

Om een eigen ontmoetingsruimte te kunnen realiseren ging de HIGH een samenwerking aan met het COC en zodoende werd op 15 november 1975 aan de Stationsweg 112-114 het Trefcentrum HIG-COC geopend. Hetzelfde pand, genaamd Feniks, werd aanvankelijk ook gebruikt door diverse (lesbische) vrouwengroepen, die in januari 1978 verhuisden naar het Haags Vrouwenhuis aan de Anna Paulownastraat 15.

Op zijn beurt verhuisde het Trefcentrum HIG-COC begin 1985 naar het Scheveningseveer 5-7, waar het de naam Basta kreeg. Na een modernisering van het interieur werd de naam op 22 april 2014 gewijzigd in COC Café, dat tegenwoordig een van de weinige nog overgebleven uitgaansgelegenheden van het COC is.




Meer over de na-oorlogse homohoreca in Den Haag volgt later!

---

LHBTIQ+-bijeenkomsten: Queer aan Zee

Winkel & cinema: The Maze

Diversiteit onder migranten: Rainbow Den Haag

Memorabilia: Den Haag Gay & Lesbian Nightlife

Geschiedenis: Al die geweldige tenten van toen (deel 2)


Nieuws- en achtergrondartikelen:

In de buurt: 5 x gaybars in Den Haag: van dansen op de bar tot meezingen met Hollandse hits (2019)

Winq: Dit zijn de gay hotspots van Zuid-Holland (2019)

AD.nl: Ondernemer die eerste Haagse homo bar-dancing opende, overleed plots (2018)

OmroepWest.nl: Laatste gaysauna van Den Haag houdt het al ruim 40 jaar vol (2017)

Gay.blog.nl: Laatste homoclub Den Haag doet het licht uit (2008)