Welkom! Hier vind je informatie over heden en verleden van de homohoreca in de stad Utrecht:

Cafés: Bodytalk · Kalff

Feesten: Dansfeesten · Straatfeesten · Festival

Meer: Geschiedenis · Links

---

---

---

---

---

---

---

In 1986, 1998 en 2013 werd de Roze Zaterdag in Utrecht gehouden.

De stad Utrecht kende begin 18e eeuw al een zogeheten lolhuis: een herberg waar homoseksuele mannen (destijds "sodomieten" genoemd) elkaar ontmoetten en "slappe dingen styf gemaakt" werden op een "apart Camertie voor manvolck". Deze herberg lag vlak buiten de Tolsteegpoort en de waard was Hendrick Coopman, die in het kader van de Utrechtse sodomieprocessen op 5 juni 1731 veroordeeld werd tot levenslange verbanning uit de stad.




Jaren vijftig

Of homomannen ook in de 19e eeuw nog in specifieke herbergen of cafés samenkwamen is niet bekend. Wel was er vlak na de Tweede Wereldoorlog vermoedelijk al wel weer een zekere homoseksuele subcultuur in de stad, aangezien het COC reeds op 30 december 1950 een eigen sociëteit opende in de werfkelder van schrijfster Ina Boudier-Bakker aan de Oudegracht 333.

De eerste homobar kwam eind jaren vijftig in de Donkerstraat, waarbij het kennelijk een voorwaarde was om gedoogd te worden dat de eigenaren een sleutel aan de zedenpolitie gaven "om af en toe een kijkje te nemen". Daarnaast ontmoetten homo's elkaar destijds waarschijnlijk ook in het café van Arie Vermeulen in de buurt van de Predikherenstraat.




Jaren zestig

Vanaf midden jaren zestig kwamen er meerdere "nichtenkitten" die nog een besloten karakter hadden, met geblindeerde ramen en een portier bij de deur. De bekendste waren een bar in de omgeving van de melkfabriek bij het Visschersplein, alsmede La Vie en Rose (ook wel Club 234) aan de Oudegracht 234, Paddy's Bar aan de Oudegracht 47 en De Pauw aan de Oudegracht 64.

Op het laatstgenoemde adres opende Feibe Zweers in 1987 de nog steeds bestaande homokroeg Bodytalk, met in de werfkelder aanvankelijk een darkroom, die later plaatsmaakte voor een dansgelegenheid onder de naam U-Bar. In 2013 werd Bodytalk verkozen tot Beste Gay Café in de landelijke Homohoreca Verkiezing van GaySite.nl.




Jaren zeventig en tachtig

Sinds begin jaren zeventig zat aan de Hamburgerstraat 17 de Sobrinobar, die rond 1987 werd opgevolgd door Bert's Bar en Rawhide. Andere homozaken uit de jaren tachtig waren In de Gouwe Gheijt aan de Oudegracht 196, alsmede de Hudson Bar aan de Bemuurde Weerd 40 OZ, waar in de jaren negentig nachtcafé De Groene Sluis kwam.

Voor lesbische vrouwen opende in 1975 aan de Oudegracht 261 het vrouwencafé De Heksenketel met daarbij de boekhandel De Heksenkelder. Deze winkel verhuisde in 1984 naar de Telingstraat 13 en werd omgedoopt tot Savannah Bay. Medio jaren negentig was ook grand café Navratilova in de Nobelstraat populair bij vrouwen.




Roze Wolk en Wolkenkrabber

Aan de Oudegracht 39 bevond zich medio jaren zeventig homobar-dancing Adonis. In een vlak daarnaast gelegen werfkelder opende Jan Scheepstra in 1982 de eerste en enige homodisco van de stad: De Roze Wolk.

Schuin boven De Roze Wolk, aan de Oudegracht 47 volgde in 1984 een bijbehorend open en trendy homocafé onder de naam De Wolkenkrabber. In 1997 stond Jan Scheepstra ook aan de wieg van het jaarlijkse homoculturele festival Midzomergracht.

De Roze Wolk en de Wolkenkrabber sloten eind 2005; het café werd in 2007 opgevolgd door homobar Chueca en in 2011 door gaycafé Kalff. Als uitbater van de laatstgenoemde zaak nam Robbert Kalff in 2017 het initiatief voor de Utrecht Canal Pride, als niet-commercieel alternatief voor de Canal Parade van Pride Amsterdam.

---

Startpagina: www.gayutrecht.nl

Boekwinkel: Savannah Bay

Memorabilia: Utrecht Gay & Lesbian Nightlife

Boek en expositie over De Roze Wolk: www.derozewolk.info


Nieuws- en achtergrondartikelen:

Gaykrant: ‘Roze Wolkennachten’ Utrechtse homohoreca historie (2018)

DUIC: De klassieker – Bodytalk: van mannenbar tot regenboogcafé (2017)

UBlad: 'In Amsterdam is het allemaal van: kijk mij eens' (2008)